Triệu Linh thán

VỀ BÀI “TRIỆU LINH THÁN” TRONG

ỨNG PHÚ DƯ BIÊN TỔNG TẬP

Trong lúc đi tìm tư liệu về một số bài văn cúng nôm, chúng tôi tiếp xức văn bản Ứng Phú dư biên tổng tập. Văn bản khổ 26,5x15cm, có tờ, mỗi tờ chia làm hai mặt, tương đương với hai trang. Mỗi trang có 8 dòng, mỗi dòng 19 chữ, chữ khắc rõ, đẹp, chân phương. 

Bài này chiếm gần 1 tờ, nằm từ tờ 15a1 đến 15b6. chúng tôi chưa biết trong các văn bản khác cho chép bài này không. Khi tham khảo một số khoa cúng bằng chữ quốc ngữ thấy có một số sai khác. Có thể, người biên soạn sách đã canh cải một số chữ để gắn vào khoa cúng cho thích hợp. Thường thì nó nằm trong các đường thỉnh hương linh, sau phần đọc tên danh sách hương linh là đọc tiếp bài này để ca thán. Điệu bộ đọc theo dọng ai là chính.  

1. Hởi ơi! Con người ta sống ở trên đời

Khác chi như chiếc thuyền trôi.

Lênh đênh mặt nước, sớm xuôi tối ngược,

Vạn nọ bến kia, phỏng có vở lìa, còn hòng sửa lại.

Cái thân tứ đại, chịu mệnh chưng trời,

Bổng đảo gần chơi, muôn điều xếp hết

Theo lời tiên triết, nhũ bảo hồn hay

Mệnh đã thác nay, trăm đường xếp vậy.

2. Hởi ơi! Con người ta sống ở trên đời

Khác chi như ong làm tổ.

Hôm mai hớn hở, bay khắp gần xa

Chọn mọi thứ hoa, đem về gây mật

Đủ lo mọi vật, mùi ngọt mùi cay

Dành để tổ đầy, dưỡng nhàn sẳn nọ

Trăm hoa cấp đủ, tổ cả mật dày

Ai ngờ ngày nay, gió mưa dà dã,

Bay tan tất tả, làm tổ luống công

Vì trận cuồng phong, cái con tan tác

Thân người chẳng khác, như thể loài ong

Rày có mai không, sự đời thế vậy.

3. Hởi ơi! Con người ta sống ở trên đời

Nên biết rằng: “ơn sâu cha mẹ, Có lúc phân ly

Nghĩa cả vợ chồng, chung qui hữu biệt”

Loài người nhất thiết, như điểu đồng lâm

Gió cả ầm ầm, lạc đàn tan tác

Chi bằng cực lạc, giải thoát vi tông

Phật thuyết sinh không, tử lại hoàn không, sự đời thế vậy